گزارش هه‌نگاو به مناسبت ٢٥ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان، ۲۵ نوامبر ۲۰۲۳
هه‌نگاو
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، در آستانه ۲۵ نوامبر روز جهانی منع خشونت علیه زنان، از آغاز سال ٢٠٢٣ تا امروز۱۰۴ زن کشته شده‌اند. در همین بازه زمانی ۱۶ زن اعدام شده‌اند و برای ۱۲۸ فعال زن احکام شلاق، زندان و اعدام صادر شده است. همینطور از ابتدای سال جاری میلادی تا کنون دست کم ۳۰۸ فعال زن در ایران بازداشت شده‌اند.
از سال ۱۹۸۱ میلادی، ۲۵ نوامبر به عنوان روز جهانی منع خشونت علیه زنان نام‌گذاری شده است. در این روز قرار است به عزم جهانی برای مقابله با خشونت مبتنی بر جنسیت تاکید شود. این یادواره به مناسبت یادبود قتل وحشیانه سه خواهر میرابل، فعالان سیاسی اهل جمهوری دومینیکن انتخاب شده است. جنبش‌های فمینیستی و مدافع برابری جنسیتی هر سال در آستانه این روز کمپین‌های متفاوتی را در سطح جهان برای آگاه‌سازی از مساله خشونت‌های جنسیتی برگزار می‌کنند. زنان در ایران نه تنها دهه‌هاست که تحت حاکمیت جمهوری اسلامی با فقدان هر نوع فضای آزادی برای برگزاری چنین کمپین‌هایی مواجه هستند، بلکه حالا بالای یک سال پس از قتل حکومتی ژینا امینی سرکوب زنان و فعالین حوزه برابری جنسیتی فشرده‌تر شده است.
کشته شدن ۱۰۴ زن در کمتر از ۱۱ ماه، بیشتر از ۳۲٪ از این قتل‌ها با انگیزه‌های ناموسی بوده است
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، از ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی تاکنون، دست کم ۱۰۴ زن در شهرهای مختلف ایران توس اعضای خانواده و افراد نزدیک خود به قتل رسیده‌اند..
بر طبق این گزارش دست کم ۳۴ زن معادل ۳۲.۵٪ کل زنانی که در این بازه زمانی به قتل رسیده‌اند تحت عنوان هرآنچه ناموس خوانده میشود، به قتل رسیده‌اند.
بیشترین میزان قتل زنان طی ۱۱ ماه گذشته با ۱۹ مورد معادل ۱۸.۲٪ کل موارد در استان تهران ثبت شده است. همچنین در استان آذربایجان‌غربی (ارومیه) نیز ۱۴ مورد قتل زنان ثبت شده است که ۹ مورد از آن با انگیزه‌های ناموسی انجام گرفته است و بیشترین آمار قتل‌های ناموسی را در این استان بوده است. در استان کرمانشاه نیز ۸ مورد زن‌کشی و در استان‌های فارس و کرج نیز هر کدام ۷ مورد زن‌کشی ثبت شده است.
تقریبا نیمی از زنانی که در ١١ ماه اخیر به قتل رسیده‌اند، توسط همسر خود کشته شده‌اند؛ که این شامل ۴۹ مورد معادل ۴۷٪کل موارد است. همچنین ۸ نفر توسط همسر سابق و ۵ نفر نیز توسط نامزد‌های خود کشته شده‌اند. پس از همسران بیشترین زنانی که طی ۱۱ ماه گذشته کشته شده‌اند توسط پدر و یا برادر خود کشته شده‌اند که ۲۴ مورد از این قتل‌ها را شامل میشود. بقیه موارد زن‌کشی نیز توسط افراد نزدیک فرد مقتول بوده است.
زن‌کشی شدید‌ترین شکل خشونت به زنان است که در بالای هرم سطوح مختلف زن‌بیزاری قرار دارد. بر خلاف تصورات موجود همه زن‌کشی‌ها مبتنی بر ناموس نیستند و همه موارد قتل ناموسی هم شامل تنها زنان نمی‌شوند. بلکه زن‌کشی نام قتل زنان به دلیل زدن بودن آنهاست و قتل‌های ناموسی بخشی از مجموعه قتل‌های زن‌کشی را تشکیل می‌دهند، اما در بسیاری از موارد قربانی قتل‌های ناموسی می‌توانند مردان دیگری باشند که توسط عموما مردان دیگر به دلایل آنچه ناموس خوانده میشود، کشته می‌شوند.
انتشار بیشتر گزارش زن‌کشی‌ها در سالهای گذشته لزوماً به معنای بالا رفتن آمار زن‌کشی‌ها نیست، بلکه می‌تواند به این دلیل باشد که در جریان حساسیت‌های اجتماعی و سیاسی ایجاد شده پس از قتل رومینا و همینطور زن‌کشی حکومتی ژینا امینی، موراد زن‌کشی بیش ز پیش رسانه‌ای می‌شوند..
اجرای حکم اعدام ۱۶ زن طی کمتر از ۱۱ ماه
با استناد به آمار هه‌نگاو، از ابتدای سال جاری میلادی دست‌کم ۱۶ زن در زندان‌های مختلف ایران اعدام شده‌اند که ۳ نفر از آنها به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر و ۱۱ نفر نیز به اتهام قتل عمد توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به اعدام محکوم شده بودند.
از مجموع این ۱۶ زن که اعدام شده‌اند ۴ مورد در زندان اصفهان و در زندان‌های کرمان، مشهد و رجایی شهر هر کدام ۲ مورد ثبت شده است. در زندان‌های کهنوج، بیرجند، زاهدان، یاسوج، همدان و قم نیز هر کدام دو مورد ثبت شده است.
صدور حکم حبس، اعدام و شلاق برای ۱۲۸ فعال زن
با استناد به آمار هه‌نگاو، طی ۱۱ ماه اخیر دست‌کم ۱۲۷ فعال زن در سراسر ایران توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به حبس محکوم شده‌اند که هشت نفر از آنها به نامهای فاطمه مهری اهل شهرکُرد، لیلا منصور، ناتاشار خضری جوادی، مژگان ایلانلو و فرناز حسن‌زاده ساکن تهران، مینا یعقوبی اهل اراک، پریا کریم‌عدنانی اهل سقز و لاله وهابی اهل تالش علاوه بر حکم حبس به شلاق نیز محکوم شده‌اند. از این میان حکم لاله وهابی اجرا شده است.
همچنین یک فعال زن کُرد نیز به نام نسیم نمازی توسط شعبه سوم دادگاه انقلاب ارومیه به اعدام محکوم شده است..
از مجموع ۱۲۸ فعال زن که به حبس محکوم شده‌اند ۲۱ نفر از فعالین زن بهایی و ۱۹ نفر نیز از فعالین زن کُرد بوده‌اند. ۲۸ نفر از زنانی که به حبس و شلاق محکوم شده‌اند، به دلیل شرکت در جنبش ژن ژیان ئازادی بازداشت و توسط دستگاه قضایی به حبس و شلاق محکوم شده‌اند.
بازداشت ۳۰۸ فعال زن از ابتدای سال جاری میلادی
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار هه‌نگاو، از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون (۳۲۸ روز) دست‌کم ۳۰۸ فعال زن در سراسر ایران توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده‌اند.
از مجموع ۳۰۸ فعال زن که در کمتر از ۱۱ ماه بازداشت شده‌اند؛ ۸۹ نفر معادل ۲۹٪ کل موارد فعالین زن کُرد بوده‌اند. همچنین ۵۰ فعال زن بهایی (۱۶٪ کل موارد) نیز در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده‌اند.
در جریان جنبش ژن ژیان ئازادی و پس از آن حکومت جمهوری اسلامی سرکوب زنان و فعالین زن را فشرده‌تر کرده است. این در حالیست که نه تنها هیچ کدام از مطالبات اجتماعی و حقوقی جامعه زنان توسط جمهوری اسلامی پذیرفته نشده‌اند. بلکه با حضور حجاب‌بان‌ها در متروهای تهران نشان داده میشود که قرار است بخشی از جامعه زنان که در سالهای گذشته اقدام به کشف حجاب با وجود همه مخاطرات کرده‌اند، قرار است تحت نظارت و سرکوب شدید‌تری قرار بگیرند. همچنین ارایه طرح «حجاب و عفاف» نشان می‌دهد که حکومت جمهوری اسلامی تصمیم دارد سطح اجتماعی سرکوب جامعه زنان را به شدت وسیع‌تر کند.
کمیته دفاع از حقوق زنان
